Κατεβάστε εδώ το pdf.
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΛΑΙΚΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ: ΤΑΞΙΚΟΣ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΠΑΞΙΩΣΗΣ 2010-2012 (ΑΠΑΤΡΙΣ 7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016)
Το κίνημα ενάντια στις πολιτικές λιτότητας φάνηκε να έχει ως κέντρο το Σύνταγμα, απλώθηκε όμως ακτινωτά σε πολλές περιοχές. Το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2011 με αφετηρία το Σύνταγμα και με κύρια αφορμή την εναντίωση στο μεσοπρόθεσμο και το μνημόνιο δημιουργήθηκαν γύρω στις 45 λαϊκές συνελεύσεις .Θα αναφερθούμε σε αυτήν τη μορφή οργάνωσης και τα περιεχόμενά της, μιλώντας από τη σκοπιά μιας πρώην συνέλευσης και επομένως με την εμπειρία αυτή- και προφανώς και με αυτοκριτική ματιά. Οι Λ.Σ. σε μεγάλο βαθμό αναπαρήγαγαν τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο κάποια από τα χαρακτηριστικά του κινήματος όπως εμφανίστηκε στο Σύνταγμα .
- Ακολουθήθηκε κι εδώ η μορφή της αυτοοργάνωσης και της αντιιεραχίας, και εμπλουτίστηκε με τη συναινετική λήψη αποφάσεων. Η μορφή αυτή συμβάδισε με το αμεσοδημοκρατικό περιεχόμενο μέσω του οποίου κυριάρχησε η ιδεολογία πως ο λαός αποτελεί μια κοινότητα με ενιαία συμφέροντα. Προωθήθηκε έτσι στην πράξη η δημοκρατική ιδεολογία όπου όλοι χωράμε δίπλα δίπλα στην ίδια συνέλευση και όπου μικροαφεντικά, μικροαστοί και εργατική τάξη αποφασίζουμε ισότιμα από κοινού . Φάνηκε έτσι πως οι οριζόντιες αντιιιεραρχικές διαδικασίες δεν εξασφάλιζαν οπωσδήποτε και την επικράτηση μιας ταξικής ματιάς.
- Επιδιώχθηκε από την αρχή η αυτονομία του κινήματος: Ασκήθηκε κριτική στους υπάρχοντες πολιτικούς θεσμούς, και ειδικότερα στα κόμματα, καθώς και στους παραδοσιακούς διαμεσολαβητικούς θεσμούς, όπως τα συνδικάτα και τα ΜΜΕ. Αμφισβητήθηκε η πολιτική ως διαχωρισμένη δραστηριότητα. Το σύνθημα που ξεκίνησε από το Σύνταγμα και διαχύθηκε στην περιφέρεια ήταν «να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας».
- Αποτέλεσμα της απονομιμοποίησης των κομμάτων ήταν να αναγκαστούν όσοι ήταν σε κόμματα να έρχονται ως κάτοικοι για να συγκαλύψουν την κομματική τους ταυτότητα. Η εμφάνιση όμως της «φασιστικής απειλής» είχε ως άμεσο αποτέλεσμα τη δημιουργία δημοκρατικού μετώπου για την αντιμετώπισή της, κάτι που αυτόματα επανανομιμοποίησε το πολιτικό σύστημα εντός των λαϊκών συνελεύσεων και συσπείρωσε τις δημοκρατικές δυνάμεις.
- Μια σειρά ανέργων, νοικοκυρών, εργαζομένων και φοιτητών (και όχι μόνο: υπήρχαν και μικροαστοί –έμποροι-μικροαφεντικά/ διαταξικός χυλός)συμμετείχαν στις απεργίες όχι με τα σωματεία ή τους συλλόγους τους αλλά με τη λαϊκή συνέλευση της γειτονιάς τους στην οποία δραστηριοποιούνταν και συνδιαμόρφωναν. Από αυτή την οπτική οι συνελεύσεις δημιουργούσαν μια πολύ θετική προοπτική συνένωσης και συνάντησης διαφορετικών κομματιών της τάξης, κάτι που δεν μπορούσε να γίνει στα σωματεία λόγου χάρη. Τα προτάγματα όμως δεν ήταν ταξικά. Κυριαρχούσαν γενικόλογα συνθήματα με κοινωνικό περιεχόμενο περί αδικίας και αξιοπρέπειας. Έσπασε ο κλαδικός συντεχνιασμός μεν, αλλά σε πολύ λίγες περιπτώσεις άνοιξε μια κουβέντα περί μισθού, εκμετάλλευσης, τάξης και των κοινών της συμφερόντων. Αντίθετα στις περισσότερες λαϊκές συνελεύσεις η αναφορά στην τάξη ήταν ταμπού και οπωσδήποτε προκρίνονταν οι όροι: λαός , γειτονιά, κοινωνία ή κυριαρχούσε στο λόγο ένα αφηρημένο και αόριστο «εμείς» που σπανίως γινόταν αντιληπτό αν προσδιόριζε την τάξη ή γενικότερα το λαό.
- Η θολή ταυτότητα του κατοίκου υιοθετήθηκε και επειδή συμφωνούσε με το αμεσοδημοκρατικό περιεχόμενο και γιατί έτσι, πίσω από το μανδύα του κατοίκου, μπορούσαν να συνυπάρξουν καλυμμένες όλες οι πολιτικές ταυτότητες. Το αποτέλεσμα ήταν να μην απευθυνόμαστε στην κοινωνία ως προλετάριοι που παλεύουμε για τις ανάγκες μας ενάντια στην εκμετάλλευση του κεφαλαίου αλλά ως «γείτονες». Με αυτόν τον τρόπο ο λόγος που κυριάρχησε ήταν δημοκρατικός και εγκαθιδρύθηκε η συριζαίικη ιδεολογία της κοινωνίας των πολιτών.
- Παράλληλα αναπτύχθηκε(μεταφέρθηκε από το Σύνταγμα) η ιδεολογία της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας μέσα από τις δραστηριότητες αλληλεγγύης που πραγματοποιούσαν οι συνελεύσεις γειτονιάς σε ένα αντικυβερνητικό πλαίσιο και σαν απάντηση στην επίθεση που δεχόμασταν. Έτσι, και παρόλο που το κράτος με την πολιτική της λιτότητας στερούσε από την εργατική τάξη τους διαθέσιμους πόρους οι λαϊκές συνελεύσεις στην πλειοψηφία τους επέλεξαν να προκρίνουν τη δημιουργία των λεγόμενων «αντιδομών» αλληλεγγύης. Οι «συριζάδικες» βέβαια συνελεύσεις προχώρησαν σε αυτήν την επιλογή σε πλήρη εναρμόνιση με το πρόγραμμα της αλληλέγγυας οικονομίας που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι υπόλοιπες όμως που πρόσκεινταν στον αντιεξουσιαστικό χώρο, στο όνομα μιας αντικρατικής ιδεολογίας και με τη ψευδαίσθηση πως με τις δομές αυτές χτίζεται μια κοινότητα εκτός καπιταλισμού που παρακάμπτει το κράτος, αποσύρθηκαν από την συλλογική επιθετική διεκδίκηση μισθού-επιδομάτων και άλλων παροχών στην υγεία /περίθαλψη κλπ που (πιθανά, αν πετύχαιναν οι αγώνες μας) θα έβαζαν φραγμό στην πολιτική υποτίμησης της εργατικής μας δύναμης που επιχειρούνταν (και η οποία υποτίμηση ως φαίνεται μέχρι στιγμής έχει επιτευχθεί). Εν ολίγοις το κράτος και το κεφάλαιο οργίαζαν πάνω στις πλάτες μας και οι σύντροφοι στις συνελεύσεις έκαναν ανταλλακτικά χαριστικά παζάρια ή μαγείρευαν συλλογικά στη λογική πως έτσι προετοιμάζουν τη ζωή για έναν άλλο-μη καπιταλιστικό εννοείται-κόσμο. Από τη μεριά μας δεν μπορούμε να διακρίνουμε κάποια αυτονομία στο να βρίσκεις τρόπους να μοιράζεις τη φτώχειά σου αυτοοργανωμένα…
- Αυτό δε σημαίνει πως δεν τέθηκε μια σειρά ζητημάτων μέσα στις συνελεύσεις και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις ακολουθήθηκαν πρακτικές καθαρά προλεταριακές, ενώ άλλες βέβαια είχαν νομοτεχνικό και διαταξικό πρόσημο. Είδαμε από τη μια ιδιοκτήτες νοικοκυραίους με 3 και 4 διαμερίσματα να προσπαθούν να αποφύγουν την πληρωμή του χαρατσιού της ΔΕΗ προσφεύγοντας στη δικαιοσύνη με την υποστήριξη δημάρχων(κι αυτό να προσπαθούν να το οργανώσουν εντός της λαϊκής συνέλευσης)[Mσυνέλα ελληνικού δήμος ήρθε με ηλεκτρολόγους ανάθεση: παράδειγμα], αλλά από την άλλη είδαμε και συνελεύσεις να κυνηγούν εργολάβους που απέκοπταν ρεύματα, να προχωρούν σε παράνομες επανασυνδέσεις ρευμάτων, μπλοκαρίσματα ακυρωτικών μηχανημάτων εισιτηρίων, άνοιγμα διοδίων, αλληλεγγύη σε αγώνες απολυμένων κ.λ.π).
- Όσο πλούσια κι αν ήταν η δραστηριότητα πολλών συνελεύσεων, όσο και αν τέθηκαν κάποια περιεχόμενα εντούτοις τελικά δεν ξεπεράστηκε ο ακτιβίστικος χαρακτήρας των παρεμβάσεών τους που θα τους έδινε μια πραγματική ταξική διάσταση. Ο αγώνας λόγου χάρη ενάντια στα εισιτήρια αντιμετωπίστηκε ως αγώνας ενάντια στην ακρίβεια και δεν έγινε παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις αγώνας για ελεύθερη μετακίνηση της εργατικής τάξης που έτσι παίρνει πίσω ένα μέρος της υπεραξίας που παράγει. Κατά τον ίδιο τρόπο το ρεύμα αντιμετωπίστηκε ως κοινωνικό αγαθό και εν γένει επικρατούσε μια επιδερμική αφήγηση του τύπου «η φτώχεια μας και η αδικία μάς κάνει να αντιστεκόμαστε». Το πρόταγμα ήταν ένα γενικό κοινωνικό συμφέρον χωρίς το ταξικό υπόβαθρο.
- Τέλος όσο απομαζικοποιούνταν οι λαϊκές συνελεύσεις και το κίνημα υποχωρούσε, αυτές που είχαν μια, ας πούμε, ταξική σύνθεση ουσιαστικά μετατρέπονταν σε καλυμμένες με το μανδύα του κατοίκου πολιτικές ομάδες. Στο τέλος στις περισσότερες είχαν μείνει ομοϊδεάτες, κάτι που συνέβη και στη λαϊκή συνέλευση από την οποία προερχόμαστε και ήταν ουσιαστικά ο λόγος που συγκροτηθήκαμε ως πολιτική συλλογικότητα.
Στη σκιά της ήττας των προηγούμενων πρακτικών μας και χωρίς να έχουμε ξεπεράσει ακόμα τις αδυναμίες και τις αντιφάσεις του κύκλου αγώνων 2010-2012 είχαμε να αντιμετωπίσουμε τον Ιούλιο που μας πέρασε το μνημόνιο της αριστεράς του κεφαλαίου και σήμερα την ολοκληρωτική ισοπέδωση της κοινωνικής ασφάλισης.